«Ο Κρις Κριστόφερσον (Kris Kristofferson) ήταν ένας άνθρωπος στον οποίο ο μύθος προσκολλήθηκε εύκολα» γράφει ο Jon Caramanica στους New York Times. Και υπάρχει λόγος. Οι φήμες γύρω από το όνομά του είχαν πάρει τη διάσταση χιονοστιβάδας.

Μήπως κάποτε ο Κρις Κριστόφερσον πήρε τον έλεγχο ενός ελικοπτέρου της Αμερικανικής Εθνοφρουράς για να το προσγειώσει στο σπίτι του Τζόνι Κας ώστε να του παρουσιάσει μερικά τραγούδια μπας και σκεφτεί να τα ηχογραφήσει; Σίγουρα το έκανε, αν και ο Τζόνι Κας προφανώς δεν ήταν σπίτι.

Μήπως δε γνώριζε ότι η Τζάνις Τζόπλιν, με την οποία έβγαινε, είχε ηχογραφήσει το τραγούδι του «Me and Bobby McGee» λίγες μέρες πριν από τον θάνατό της; Δεν το γνώριζε -το κομμάτι, που κυκλοφόρησε μετά θάνατον, έγινε η μοναδική της επιτυχία στο Νο. 1.

Photo: Wikimedia Commons

Λαϊκή διάθεση και λογοτεχνική φινέτσα

Ξεκινώντας από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, όταν έφτασε στο Νάσβιλ ως επίδοξος τραγουδοποιός, ο Κριστόφερσον, που πέθανε το Σάββατο 28 Σεπετεβρίου του 2024, σε ηλικία 88 ετών, εξελίχθηκε σε κάτι «σαν κοινοτική συνείδηση για την πόλη, και την επιχείρηση της country μουσικής, ενώ παράλληλα βοήθησε στο να μπει σε συζήτηση με την υπόλοιπη δημοφιλή μουσική» συνεχίζει ο Jon Caramanica στους New York Times.

Ήταν περισσότερο γνωστός ως τραγουδοποιός, με συνθέσεις που γεφύρωναν τη λαϊκή, γήινη διάθεση με ένα τίναγμα λογοτεχνικής φινέτσας. Όταν αυτές οι συνθέσεις τραγουδήθηκαν από μερικούς από τους μεγαλύτερους αστέρες της country της εποχής – Cash, Ray Price, Roger Miller, Ray Stevens, Bobby Bare – μετακίνησαν αδυσώπητα το είδος μακριά από τους γυαλισμένους και ισορροπημένους τραγουδιστές προς ένα πιο αγκαθωτό έδαφος, πιο κοντά στη φολκ αναβίωση της δεκαετίας του 1960.

Οι πρωταγωνιστές των καλύτερων τραγουδιών του Κριστόφερσον ήταν καταπιεσμένα θύματα των δικών τους κακών αποφάσεων

Το νόημα της ζωής (του)

Οι πρωταγωνιστές των καλύτερων τραγουδιών του Κριστόφερσον ήταν καταπιεσμένα θύματα των δικών τους κακών αποφάσεων – το «Sunday Mornin“ Comin” Down», την πιο γνωστή εκδοχή του οποίου τραγούδησε ο Cash, βρίσκει τον τραγουδιστή να παλεύει να βρει «το πιο καθαρό βρώμικο πουκάμισό μου» το πρωί μετά από ένα σαββατόβραδο μεθύσι.

Το «Once More With Feeling», που γράφτηκε με τον Shel Silverstein και τραγουδήθηκε από τον Jerry Lee Lewis, αφηγείται την ιστορία μιας σχέσης που ξέμεινε από καύσιμα μέσα από τις εκκλήσεις ενός άντρα που θέλει απεγνωσμένα να εξαπατηθεί, έστω και για μια στιγμή: «Αγάπη μου, κάνε με να πιστέψω ότι με κάνεις να πιστέψω κάθε λέξη που λες».

Το «Me and Bobby McGee» – που αρχικά ηχογραφήθηκε από τον Miller, αλλά έγινε ανεξίτηλο από την Joplin – ήταν η ιστορία δύο περιπλανώμενων που απομακρύνονται ο ένας από τον άλλον, εδραιωμένη στην συχνά επαναλαμβανόμενη κοσμική παροιμία, «Η ελευθερία είναι απλώς μια άλλη λέξη για το τίποτα που δεν έχει μείνει να χάσει κανείς».

O Κριστόφερσον, αδύνατος και όμορφος και με την αλαζονεία ενός πρώην αθλητή, οδηγήθηκε γρήγορα σε κινηματογραφικό αστέρι

Photo: Wikimedia Commons

Είχε τον αέρα του

Όλη η αύρα του Κριστόφερσον κάλυπτε το γεγονός ότι ως σόλο μουσικός δεν ήταν τόσο δημοφιλής. Τα μόνα σόλο άλμπουμ του που έφτασαν στο Top 10 του country chart ήταν τα πρώτα του, από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Είχε μία και μόνο σόλο Νο. 1 επιτυχία στην country: το «Why Me», το οποίο φιλτράριζε την απελπισία σε gospel ύφος.

Το μεγαλύτερο μέρος της μετέπειτα καριέρας του καθορίστηκε περισσότερο από την υποκριτική παρά από τη μουσική. Ο Κριστόφερσον, αδύνατος και όμορφος και με την αλαζονεία ενός πρώην αθλητή, οδηγήθηκε γρήγορα σε κινηματογραφικό αστέρι.

Τόσο στην οθόνη όσο και στη σκηνή, είχε τον αέρα κάποιου που ήξερε πολύ περισσότερα από όσα ήταν πρόθυμος να πει, γεγονός που τον έκανε να υποδύεται ταλαιπωρημένους καρδιοκατακτητές («Ένα αστέρι γεννιέται») και γκρίζους μέντορες («Σκοτεινή Δύναμη»).

Ερωτικές επιστολές που διαπερνούσαν τις γενιές

Κι όμως, διατηρούσε μια ορισμένη δύναμη και βαρύτητα στη μουσική της country, όπου η σοφή του ιδιότητα του ηλικιωμένου διατηρήθηκε μέχρι και τη δεκαετία του 1980 και μετά.

Ήταν μέλος των Highwaymen – μαζί με τους Cash, Willie Nelson και Waylon Jennings. (Από τους τέσσερις, ο Κριστόφερσον ήταν μακράν ο λιγότερο επιτυχημένος καλλιτέχνης ως δισκογραφικός καλλιτέχνης).

«Σε μια ενδιαφέρουσα ανατροπή, οι πρώην παράνομοι είχαν γίνει θεσμικά είδωλα, ενώ διατηρούσαν την κουρελιασμένη γοητεία τους. Τα δύο πρώτα άλμπουμ τους, ειδικά, ήταν ερωτικές επιστολές που διαπερνούσαν τις γενιές και συνέδεαν πονηρά τους επαναστάτες με τους βετεράνους, υπογραμμίζοντας πόσο ασαφείς ήταν πάντα αυτές οι γραμμές» σχολιάζει ο Jon Caramanica στους New York Times.

Και οι μύθοι γύρω του συνεχίζονταν

Το ότι ο Κριστόφερσον θα ήταν μία από τις φωνές που θα του εμπιστεύονταν αυτή την ιστορία δεν ήταν ποτέ σίγουρο. Οι πρώτες του συναντήσεις με την παλιά φρουρά του Νάσβιλ δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. Αυτή η ένταση αποτυπώθηκε στα βραβεία της Country Music Association το 1970, όπου κέρδισε το τραγούδι της χρονιάς για το «Sunday Mornin“ Comin” Down».

Σε μια αίθουσα γεμάτη από την παλιά φρουρά του Νάσβιλ που χαμογελούσε, ο Κριστόφεροσν, με ένα μαύρο σακάκι από σουέτ και με τα μαλλιά μέχρι τους ώμους να χορεύουν γύρω από το πρόσωπό του, κατέβηκε τον διάδρομο εν μέρει τρέχοντας, εν μέρει σκοντάφτοντας.

Παρέλαβε το βραβείο από τον Ρόι Κλαρκ, τον παρουσιαστή του «Hee Haw» και απόλυτο γνώστη του Νάσβιλ, ο οποίος έσπρωξε έναν απρόθυμο Κριστόφερσον στο μικρόφωνο για να βγάλει τον λόγο του.

Κοίταξε ποτέ την κάμερα; Όχι, δεν την κοίταξε. Ήταν μαστουρωμένος; Πολλοί υποπτεύθηκαν ότι ναι, αλλά αργότερα είπε ότι ήταν απλώς νευρικός. Πήγε πίσω στο πλήθος σαν να έτρεχε να ξεφύγει από τα φώτα της δημοσιότητας; Σίγουρα αυτό έκανε.

*Με στοιχεία από nytimes.com | Αρχική Φωτό: Στη μέση ο Kris Kristofferson, αρχές του ’70 / Photo: Flickr