Ο γνωστός νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς τιμήθηκε από το Τμήμα Οικονομικών Σπουδών του ΕΚΠΑ με τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα. Η τελετή αναγόρευσης πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 15 Οκτωβρίου 2024, στις 19.000 στη Μεγάλη Αίθουσα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στην τελετή προσφώνηση απηύθυνε ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος. Την παρουσίαση του έργου και της προσωπικότητας του τιμωμένου έκανε ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών κύριος Ανδρέας Παπανδρέου. Τα κείμενα του Ψηφίσματος του Τμήματος, της Αναγόρευσης και του Διδακτορικού Διπλώματος ανέγνωσε ο Πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, καθηγητής Στυλιανός Κώτσιος. Την περιένδυση του τιμωμένου με την τήβεννο της Σχολής έκανε ο Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, καθηγητής Νικόλαος Ηρειώτης.
Ακολούθησε ομιλία του τιμωμενου νομπελίστα καθηγητή Τζόζεφ Στίγκλιτς με τίτλο: “Road to Freedom: Economics and the Good Society”.
Τζόζεφ Στίγκλιτς: «Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση και ισχυρότερους θεσμούς στις δημοκρατικές κοινωνίες»
Σε έναν πιο ελαφρύ τόνο στην αρχή της ομιλίας του, ο Τζόζεφ Στίγκλιτς μίλησε για τη χώρα μας λέγοντας πως τη νιώθει πλέον ως «δεύτερο σπίτι» και ανέφερε πώς ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα πριν από 49 χρόνια.
Ορμώμενος από το Νόμπελ Οικονομίας για το 2024 το οποίο απονεμήθηκε στον Ντάρον Ατζέμογλου για τη λειτουργία των θεσμών στις δημοκρατικές κοινωνίες, ο κ. Στίγκλιτς σημείωσε πως σήμερα βλέπουμε πόσο εύθραστες μπορεί να είναι οι δημοκρατίες, φέρνοντας μάλιστα και ένα ελληνικό παράδειγμα, αυτό της Χούντας των Συνταγματαρχών το 1967.
Συνεχίζοντας, πρόσθεσε πως πολλοί σήμερα φοβούνται ότι οι ΗΠΑ είναι αυτές που κινδυνεύουν να χάσουν τη Δημοκρατία τους, λόγω του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και έστρεψε τα βέλη του και στο ρεπουμπλικανικό κόμμα σημειώνοντας πώς οι τελευταίοι πρόεδροι που εκλέχθηκαν από το συγκεκριμένο κόμμα το έκαναν όντας μειοψηφία.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο ζήτημα της ελευθερίας και άσκησε κριτική σε έναν καπιταλισμό χωρίς εμπόδια (unfettered capitalism), σημειώνοντας ότι η εμπειρία των περασμένων δεκαετιών έχει απέδειξει πως χρειαζόμαστε μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση και ισχυρότερους θεσμούς στις δημοκρατικές κοινωνίες.
Επανερχόμενος στις αμερικανικές εκλογές υπογράμμισε πως σε αυτές τις εκλογές υπάρχουν ελευθερίες οι οποίες διακυβεύονται, όπως η ελευθερία των ανθρώπων να κάνουν τις επιλογές τους και δήλωσε πως η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις πολεμά για το μέλλον των Αμερικανών και την ελευθερία.
Για το ζήτημα της ελευθερίας ο Τζόζεφ Στίγκλιτςανέφερε πως υπάρχει η ανάγκη της πειθούς σε μία κοινωνία και πως με το να παραδώσουμε λίγη από την ελευθερία μας, μπορούμε να βοηθήσουμε ττο κοινωνικό σύνολο, φέρνοντας ως παράδειγμα την πανδημία και της θυσίες που έκαναν οι κοινωνίες κατά τη διάρκεια αυτής για το γενικότερο καλό και ότι αυτό ήταν κάτι «που άξιζε».
Για τις χρηματοπιστωτικές αγορές, ο Τζόζεφ Στίγκλιτς ανέφερε πως πλέον βλέπουμε πως αυτές δεν είναι αποτελεσματικές και δη αυτές οι οποίες δεν ρυθμίζονται. Τόνισε πως οι δύο τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να βγάλει κέρδος είναι η δημιουργία καλύτερων προϊόντων με χαμηλότερο κόστος ή η εκμετάλλευση και συνεχίσε δηλώνοντας πως «δυστυχώς είναι πιο εύκολο να δημιουργήσεις κέρδη μέσω της εκμετάλλευσης» και αυτό είναι κάτι πουν βλέπουμε να επαναλαμβάνεται συνεχώς.
Ο Νομπελίστας οικονομολόγος τόνισε πως υπάρχει ανάγκη αυτό το φαινόμενο να ρυθμιστεί καθώς η ελευθερία της κοινωνίας να μην πέφτει θύμα εκμετάλλευσης είναι μεγαλύτερη από την ελευθερία αυτών που μπορούν να εκμεταλλεύονται τις κοινωνίες.
Γεράσιμος Σιάσος: «Ο Joseph Sitglitz επιδράσει καταλυτικά στην κατεύθυνση της οικονομίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της βιώσιμης ανάπτυξης παγκοσμίως»
Στην προσφώνησή του ο Πρύτανης του Ε.Κ.Π.Α. καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος ανέφερε
«Ακολουθώντας την παράδοση του Ιδρύματός μας, να αποδίδουμε τιμές σε προσωπικότητες που έχουν προσφέρει πολλαπλώς στην κοινωνία και την επιστήμη, έχουμε σήμερα την χαρά της απόδοσης της ύψιστης τιμής, της ανακήρυξης σε επίτιμο διδάκτορα της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών σε έναν από τους μεγαλύτερους και πιο επιδραστικούς διανοητές της εποχής μας, τον Νομπελίστα καθηγητή Joseph Stiglitz.
Ο Joseph Stiglitz δεν είναι μόνο ένας καταξιωμένος οικονομολόγος. Είναι μια προσωπικότητα που έχει διαμορφώσει θεμελιωδώς τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τις σύγχρονες οικονομίες και τις προκλήσεις τους.
Με το έργο και την παρουσία του έχει επιδράσει καταλυτικά στην κατεύθυνση της οικονομίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της βιώσιμης ανάπτυξης παγκοσμίως.
Με περισσότερα από πενήντα χρόνια ακαδημαϊκής και ερευνητικής δραστηριότητας, ο κ. Stiglitz έχει κερδίσει την αναγνώριση της διεθνούς κοινότητας τόσο για την επιστημονική του πρωτοπορία, όσο και για την αφοσίωσή του στη μείωση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων.
Η πρωτοποριακή του θεωρία για την ασύμμετρη πληροφόρηση, για την οποία του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών το 2001, αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές εξελίξεις στην οικονομική σκέψη του 20ού αιώνα. Η θεωρία αυτή ανέδειξε τις αδυναμίες των παραδοσιακών προσεγγίσεων, υποδεικνύοντας ότι οι αγορές δεν είναι πάντα αποδοτικές και ότι οι ατέλειες πληροφόρησης μπορούν να οδηγήσουν σε αποτυχίες της αγοράς, με επιπτώσεις για την ευημερία της κοινωνίας.
Η επιρροή του δεν περιορίζεται μόνο στο ακαδημαϊκό πεδίο. Ο Stiglitz υπήρξε διαμορφωτής πολιτικών σε παγκόσμια κλίμακα, υπηρετώντας ως Επικεφαλής Οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας και ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών των ΗΠΑ. Αυτές οι θέσεις του έδωσαν την ευκαιρία να δοκιμάσει τις θεωρητικές του ιδέες στην πράξη, παρέχοντας πρακτικές λύσεις σε παγκόσμιες προκλήσεις.
Η ακαδημαϊκή πορεία του σε μερικά από τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου, όπως το Yale, το Stanford, το Princeton και το Columbia, καθώς και τα πάνω από 40 τιμητικά διδακτορικά που έχει λάβει, αναδεικνύουν τη συμβολή του στην οικονομική σκέψη σε διεθνές επίπεδο.
Είναι, ωστόσο, ο αγώνας του για μια πιο δίκαιη κοινωνία που κάνει τον Joseph Stiglitz να ξεχωρίζει, καθώς μέσα από αρθρογραφία του άνοιξε τη συζήτηση για τις παγκόσμιες ανισότητες και τόνισε την ανάγκη για μια νέα μορφή παγκοσμιοποίησης.
Με σταθερή φωνή, καταδικάζει τις ανισότητες που επικρατούν στις σύγχρονες κοινωνίες, προωθώντας την προοδευτική φορολογία, την προσβασιμότητα σε οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη, την καθολική εκπαίδευση και την αξιοπρεπή στέγαση για όλους. Η αφοσίωσή του στην καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και η προσήλωσή του στην υιοθέτηση πολιτικών που θωρακίζουν τους πιο ευάλωτους, τον καθιστούν φάρο ελπίδας και αλλαγής.
Επιπλέον, ο τιμώμενος έχει αναδειχθεί ως μία από τις σημαντικότερες φωνές λογικής στην παγκόσμια συζήτηση για την κλιματική οικονομική. Τονίζει συχνά ότι η σύγχρονη οικονομία πρέπει να λειτουργεί με όρους που διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα, χωρίς να θυσιάζει ούτε την κοινωνική συνοχή ούτε την περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Ήταν κύριος συγγραφέας της αναφοράς της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του 1995 και μοιράστηκε το 2007, μαζί με τους υπόλοιπους συγγραφείς, το Νόμπελ για το έργο αυτό.
Ο διακεκριμένος καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών κ. Ανδρέας Παπανδρέου, που θα ακολουθήσει στο βήμα, θα αναφερθεί εκτενέστερα στο έργο του κ. Stiglitz και θα μας δώσει εναργέστερη εικόνα για έναν διεθνώς καταξιωμένο επιστήμονα του οποίου το έργο έχει διαμορφώσει τη σύγχρονη οικονομία και έχει επηρεάσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τις παγκόσμιες προκλήσεις.
Αξιότιμε κ. Stiglitz,
Η ακαδημαϊκή κοινότητα του μεγαλύτερου Πανεπιστημίου της χώρας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι ευτυχής που σας υποδέχεται και σας καλωσορίζει στους κόλπους της.
Είμαστε περήφανοι που μπορούμε να αναγνωρίσουμε την προσφορά σας στην Οικονομική Επιστήμη και τη σταθερή σας στάση υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Σας απευθύνουμε θερμές ευχές για τη συνέχιση του έργου σας, ενός έργου που γνωρίζουμε ότι τυγχάνει διεθνούς απήχησης και καταξίωσης.
Θερμά συγχαρητήρια
Dear Professor Stiglitz,
On behalf of the Rectory Authorities of the National and Kapodistrian University of Athens, I would like to express my sincere congratulations.
It is a great honor for the academic community of the National and Kapodistrian University of Athens to welcome you to our institution.
We are proud to acknowledge your great contribution to science and society, and deeply grateful to be inspired by your work.
We wish you all the best in the progress of your scientific work and your future endeavors.
Thank you»
