Ο ορισμός της έννοιας «pulp» είναι ένα κλείσιμο του ματιού από την πλευρά του σεναριογράφου-σκηνοθέτη Κουέντιν Ταραντίνο. «Μια μαλακή, υγρή, άμορφη μάζα ύλης» είναι η ερμηνεία της λέξης και περιγράφει εύστοχα τα κομμάτια εγκεφάλου και κρανίου που διασκορπίζονται κατά λάθος στο πίσω μέρος μιας Chevy Nova του 1974.

Ίσως ο Ταραντίνο αισθάνθηκε κάποια ανάγκη να προσφέρει στο κοινό τη χαρά να εισέλθει στον υγρό, ανήλιαγο χώρο των «σκουπιδιών» του είδους, τα οποία φυσικά πάντα υπήρχαν εκτός της επικρατούσας τάσης, σε κακόγουστα χαρτόδετα βιβλία τσέπης ή σε βρώμικες αίθουσες grindhouse*. Όπως και να ‘χει η ταινία του Ταραντίνο δεν επρόκειτο να είναι μια τυπική υποψήφια παραγωγή για τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών, πόσο μάλλον η πραγματική νικήτρια.

(*Το grindhouse ή action house είναι ένας αμερικανικός όρος για έναν κινηματογράφο που προβάλλει κυρίως ταινίες τρόμου, splatter και φιλμ χαμηλού προϋπολογισμού για ενήλικες).

«Ο ηλεκτρισμός του Pulp Fiction είναι τόσο έντονα αδιαμφισβήτητος και σίγουρα ο ίδιος ο Ταραντίνο πρέπει να το γνώριζε»

Photo: Wikimedia Commons

«Η ταινία εκπέμπει αυτοπεποίθηση»

«Παρόλα αυτά, το Pulp Fiction έχει μια μαγκιά που σε κάνει να πιστεύεις ότι ο Ταραντίνο, ένας πραγματικός γνώστης του κινηματογράφου, θα μπορούσε να δει το μέλλον της ταινίας μπροστά του – τον Χρυσό Φοίνικα, το Όσκαρ σεναρίου, το πέρασμα σε ένα καθαρόαιμο φαινόμενο της ποπ κουλτούρας» γράφει ο Scott Tobias στην  Guardian.

«Η μετάβαση από την εναρκτήρια σκηνή, όπου ένα ζευγάρι παράνομων αποφασίζει να ληστέψει ένα ολόκληρο εστιατόριο του Λος Άντζελες κατά τη διάρκεια του πρωινού, στο σφυριχτό surf rock της ερμηνείας της Μισιρλού από τον Ντικ Ντέιλ στους τίτλους τέλους μοιάζει σαν ο Κερτ Κομπέιν να παίζει το riff του Smells Like Teen Spirit» συνεχίζει ο Scott Tobias.

«Ο ηλεκτρισμός του Pulp Fiction είναι τόσο έντονα αδιαμφισβήτητος και σίγουρα ο ίδιος ο Ταραντίνο πρέπει να το γνώριζε. Η ταινία εκπέμπει αυτοπεποίθηση».

«H δίαιτα ενός κυνηγού VHS»

Ο Ταραντίνο είναι αρχιτέκτονας και αλχημιστής. Το ίδιο ένστικτο που τον οδήγησε να χτίσει την καριέρα του σε ακριβώς 10 ταινίες πριν αποσυρθεί –μια απόφαση που γεννήθηκε ίσως από τον φόβο ότι θα έχανε το «άγγιγμά του» καθώς μεγάλωνε, όπως ο Τζον Κάρπεντερ-, τροφοδοτεί την έξυπνη, αχρονική δομή του Pulp Fiction, η οποία παρατάσσει τρεις ιστορίες και λοιπές. μεμονωμένες σκηνές σε ένα θεματικά ουσιαστικό σύνολο που είναι πολύ μεγαλύτερο από το σημαντικότατο άθροισμα των μερών του.

Αλλά είναι η ανάμειξη και το ταίριασμα υψηλών και χαμηλών επιρροών που κάνει τον Ταραντίνο να ξεχωρίζει, υποδηλώνοντας τη δίαιτα ενός κυνηγού VHS που θα μπορούσε να συμπεριλάβει τον πρώιμο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ και τον Ζαν-Πιέρ Μελβίλ στην ίδια ευθεία με τις ακατέργαστες ταινίες χαμηλού μπάτζετ.

«Έχει υπερβολική αγάπη για τις τελευταίες και κάνει τα πάντα για να “εξυψώσει” το είδος του εγκλήματος, αλλά υπάρχει μια εκλέπτυνση στο Pulp Fiction, παρ’ όλα αυτά. Με κάποιον τρόπο εισέβαλε ταυτόχρονα σε αίθουσες τέχνης και πολυκινηματογράφους» συνεχίζει ο Scott Tobias στην Guardian.

Δείτε το τρέιλερ 

Χολιγουντιανό κιτς και συναίσθημα  

Υπήρχαν ήδη πολλές ενδείξεις στο ντεμπούτο του Ταραντίνο, το Reservoir Dogs, ότι ήταν επιδέξιος στο να χτίζει ιδέες γύρω από ένα καταπληκτικό σύνολο, στην προκειμένη περίπτωση μια ταινία ληστείας χωρίς ληστεία, που διαδραματίζεται κυρίως στο τεταμένο (και αποδοτικό) κενό μιας αποθήκης.

Με μεγαλύτερο προϋπολογισμό -αν και ακόμα εκπληκτικά μέτριος για την εποχή του, λίγο πάνω από 8 εκατομμύρια δολάρια- ο Ταραντίνο ανοίγει το Pulp Fiction στο δικό του Λος Άντζελες, συνδυάζοντας location που κουβαλάνε το χολιγουντιανό κιτς, όπως το Jackrabbit Slim’s με το υποβαθμισμένο Λος Άντζελες όπου πραγματικοί άνθρωποι ζουν, εργάζονται, τρώνε Big Kahuna burgers για πρωινό και περιστασιακά διανέμουν μικρές σακούλες ηρωίνης υψηλής ποιότητας.

Ίσως ο Κουέντιν Ταραντίνο είναι και ανθρωπολόγος.

Τα κουτσομπολιά, οι κοινοτοπίες και οι τυχαίες παρενθέσεις της καθημερινής συζήτησης -ή τουλάχιστον της πολύ πιο ζωντανής εκδοχής της καθημερινής συζήτησης του Ταραντίνο- έρχονται στην επιφάνεια από νωρίς

Photo: Wikimedia Commons

Η προσθήκη της καθημερινής κουβέντας

Η σημαντικότερη καινοτομία του Pulp Fiction, αυτή που οι πολλοί μιμητές του δεν μπόρεσαν σχεδόν ποτέ να πετύχουν σωστά, είναι το γεγονός ότι ο πνευματώδης, διαλεκτικός τόνος του Ταραντίνο διέφερε κατά πολύ από τη στιλιζαρισμένη γλώσσα των κλασικών ταινιών του είδους.

Τα κουτσομπολιά, οι κοινοτοπίες και οι τυχαίες παρενθέσεις της καθημερινής συζήτησης -ή τουλάχιστον της πολύ πιο ζωντανής εκδοχής της καθημερινής συζήτησης του Ταραντίνο- έρχονται στην επιφάνεια από νωρίς στα πειράγματα μεταξύ δύο εκτελεστών, του Βίνσεντ Βέγκα (Τζον Τραβόλτα) και του Τζουλς Γουίνφιλντ (Σάμιουελ Λ. Τζάκσον) και καταλαμβάνουν το νεκρό διάστημα μεταξύ της δράσης.

Γίνεται λόγος για τα hash bars και τους κινηματογράφους του Άμστερνταμ, για το πώς το μετρικό σύστημα αλλάζει ένα στοιχείο του μενού στα McDonald’s και για τον αποτυχημένο τηλεοπτικό πιλότο με πρωταγωνίστρια τη Μία Γουάλας (Ούμα Θέρμαν), σύζυγο του αφεντικού τους, Μαρσέλους Γουάλας (Βινγκ Ρέιμς).

Ίσως ο Κουέντιν Ταραντίνο είναι και ανθρωπολόγος

Photo: Wikimedia Commons

Ο διάλογός του είναι σκόπιμος

Υπάρχει μια ευχάριστη μουσικότητα στη γλώσσα, καθώς και μια υπενθύμιση ότι αυτοί οι κινηματογραφικοί τύποι πατάνε γερά στον πραγματικό κόσμο -και ίσως, μιλώντας για τις «μικρές διαφορές» του γρήγορου φαγητού και των κινηματογραφικών αφεψημάτων στην Ευρώπη, να έχουν πολλά κοινά με τους Αμερικανούς που εξακολουθούν να προσκολλώνται στην πατρίδα τους ενώ βρίσκονται στο εξωτερικό.

Και όταν συζητούν τα ευαίσθητα σημεία του μασάζ στα πόδια που υποτίθεται ότι οδήγησε τον Μαρκέλους να πετάξει έναν Σαμοανό μπράβο από ένα μπαλκόνι τεσσάρων ορόφων, ο Ταραντίνο προετοιμάζει επίσης το έδαφος για την πρώτη από τις τρεις ιστορίες, στην οποία ο Βίνσεντ βγάζει τη Μία για μια πιο άγρια από την αναμενόμενη νύχτα στην πόλη.

Μια υποτιμημένη πτυχή του Pulp Fiction, αλλά και της δουλειάς του Ταραντίνο γενικότερα, είναι ότι ο διάλογός του είναι σκόπιμος, ακόμη και όταν μοιάζει σαν να παρασύρεται από μια, κάποια παρενέργεια.

Photo: Wikimedia Commons

Και γεννήθηκε ο «ταραντινισμός»

Η πρώτη και η τελευταία σκηνή στο Pulp Fiction ορίζουν το χρονικό πλαίσιο της ταινίας, γεγονός που κάνει την απόφαση, η οποία αλλάζει τη ζωή του Τζουλς στις τελευταίες στιγμές τόσο συγκινητική, σαν να έχει σταματήσει ο ίδιος ο χρόνος.

«Ο τρόπος με τον οποίο οι χρονογραμμές συγκλίνουν εκείνη τη στιγμή είναι εξαιρετικά κομψός και αυξάνει την ένταση» παρατηρεί ο Scott Tobias στην Guardian.

Το ότι ένας εκτελεστής μπορεί να έχει αυτή τη στιγμή πνευματικής επιφοίτησης είναι από μόνη της μια έκπληξη, αλλά η ικανότητα του Ταραντίνο να την περάσει μέσα από μια μεξικανική αντιπαράθεση όπως αυτή που έστησε τόσο αξιομνημόνευτα στο Reservoir Dogs την αναδεικνύει σε κατηγορία τύπου «ταραντινισμός».

Ακόμα και όταν το Pulp Fiction καταδύεται σε βαθύτερα νοήματα, εξακολουθεί να δίνει μια άσχημη κλωτσιά στη σοβαροφάνεια.

*Με στοιχεία από theguardian.com | Αρχική Φωτό: PublicDomain