Είναι γνωστό ότι ο εγκέφαλος επηρεάζεται από όσα κάνουμε, από αυτά που τρώμε, από το πόσο κοιμόμαστε και τις συνήθειές μας. Έχετε όμως, σκεφτεί ποτέ ότι πίσω από την λαμπρή ιδέα που είχατε σήμερα το πρωί, μπορεί να κρύβεται η προπόνηση της προηγούμενης εβδομάδας;
Σε μια πρωτοποριακή, διαχρονική μελέτη, οι ερευνητές από το Aalto University και το University of Oulu παρακολούθησαν τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορική δραστηριότητα ενός ατόμου για πέντε μήνες χρησιμοποιώντας σαρώσεις εγκεφάλου και δεδομένα από φορητές συσκευές και smartphone.
«Θέλαμε να δούμε πέρα από μεμονωμένα γεγονότα», λένε οι ερευνητές. «Η συμπεριφορά και οι ψυχικές μας καταστάσεις διαμορφώνονται συνεχώς από το περιβάλλον και τις εμπειρίες μας. Ωστόσο, γνωρίζουμε ελάχιστα για την απόκριση της λειτουργικής συνδεσιμότητας του εγκεφάλου σε περιβαλλοντικές, φυσιολογικές και συμπεριφορικές αλλαγές σε διαφορετικές χρονικές κλίμακες, από ημέρες σε μήνες».
Πώς επηρεάζεται ο εγκέφαλος;
Σύμφωνα με την μελέτη, ο εγκέφαλος δεν ανταποκρίνεται στην καθημερινή ζωή σε άμεσες, μεμονωμένες εκρήξεις. Αντίθετα, η εγκεφαλική δραστηριότητα εξελίσσεται ως απόκριση στα πρότυπα ύπνου, τη σωματική δραστηριότητα, τη διάθεση και τον ρυθμό αναπνοής πολλών ημερών.
Αυτό υποδηλώνει ότι ακόμη και μια προπόνηση ή μια άγρυπνη νύχτα την περασμένη εβδομάδα θα μπορούσε να επηρεάσει τον εγκέφαλό σας και επομένως την προσοχή και τη μνήμη σας, μέχρι την επόμενη εβδομάδα.
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης μια ισχυρή σχέση μεταξύ της μεταβλητότητας του καρδιακού ρυθμού και της συνδεσιμότητας του εγκεφάλου, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης. Αυτό υποδηλώνει ότι οι επιδράσεις στην απόκριση χαλάρωσης του σώματος, όπως οι τεχνικές διαχείρισης του στρες, θα μπορούσαν να διαμορφώσουν την «καλωδίωση» του εγκεφάλου ακόμα και όταν δεν συγκεντρωνόμαστε ενεργά σε μια εργασία.
Η φυσική δραστηριότητα βρέθηκε επίσης να επηρεάζει θετικά τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν οι περιοχές του εγκεφάλου, επηρεάζοντας δυνητικά τη μνήμη και τη γνωστική ευελιξία.
Ακόμα και οι ανεπαίσθητες αλλαγές στη διάθεση και τον καρδιακό ρυθμό άφησαν αποτυπώματα που φάνηκαν να διαρκούν για έως και δεκαπέντε ημέρες.
Δύο μοτίβα απόκρισης
Η έρευνα είναι ασυνήθιστη καθώς λίγες εγκεφαλικές μελέτες περιλαμβάνουν λεπτομερή παρακολούθηση για ημέρες και εβδομάδες. «Οι σαρώσεις εγκεφάλου είναι χρήσιμα εργαλεία, αλλά ο εγκέφαλος δεν λειτουργεί μεμονωμένα» αναφέρουν οι ερευνητές, «για αυτό και η χρήση φορητών συσκευών ήταν ζωτικής σημασίας».
Τα δεδομένα από τις συσκευές και οι εγκεφαλικές σαρώσεις δύο φορές την εβδομάδα συνδυάστηκαν από ποιοτικά δεδομένα ερευνών σχετικά με την διάθεση των συμμετεχόντων.
Οι ερευνητές εντόπισαν δύο διαφορετικά μοτίβα απόκρισης: ένα βραχυπρόθεσμο κύμα που διαρκεί λιγότερο από επτά ημέρες και ένα μακροπρόθεσμο κύμα που διαρκεί έως και δεκαπέντε ημέρες.
Το πρώτο αντικατοπτρίζει τις γρήγορες προσαρμογές, όπως το πώς επηρεάζεται η συγκέντρωση από τον κακό ύπνο, αλλά ανακάμπτει γρήγορα. Το μακροπρόθεσμο κύμα υποδηλώνει πιο σταδιακές αλλά διαρκείς επιδράσεις, ιδιαίτερα σε περιοχές που συνδέονται με την προσοχή και τη μνήμη.
* Πηγή: Vita
