Την περασμένη εβδομάδα, δύο ακτιβιστές του Just Stop Oil φυλακίστηκαν επειδή έριξαν σούπα στα ηλιοτρόπια του Βίνσεντ βαν Γκογκ στην Εθνική Πινακοθήκη. Η Phoebe Plummer (23 ετών) έλαβε ποινή δύο ετών, ενώ η Anna Holland (22 ετών) θα εκτίσει 20 μήνες πίσω από τα κάγκελα.
Όμως υπάρχει μια μεγάλη ιστορία διαμαρτυριών που βοήθησαν στον αγώνα για τις ελευθερίες που απολαμβάνουμε σήμερα.
Τι θα σκεφτόταν ο Βίνσεντ βαν Γκογκ;
Από τις σουφραζέτες που έκοβαν τους καμβάδες, μέχρι τους αντιπολεμικούς ακτιβιστές που χρησιμοποιούσαν τη Γκερνίκα ως μέσο για να στείλουν τα μηνύματά τους για την ειρήνη, η τέχνη συχνά βρισκόταν στο προσκήνιο όταν επρόκειτο για πολιτική διαφωνία. Αυτό είναι λογικό. Οι πίνακες των Πικάσο και Ντα Βίντσι είναι μερικά από τα πιο ακριβοπληρωμένα, σεβαστά και υψηλού κύρους έργα τέχνης στον κόσμο – αν τα καταστρέψετε, όλος ο κόσμος θα σας προσέξει.
Και τι έχει πραγματικά μεγαλύτερη σημασία, ένας ακριβός πίνακας ή τα ανθρώπινα δικαιώματα; Όπως έγραψε πρόσφατα η Ναντέζντα Τολοκονίκοβα των Pussy Riot στον Guardian: είναι αμφίβολο ότι ο Βίνσεντ βαν Γκογκ θα ανησυχούσε τόσο πολύ για το αν το έργο του θα βρισκόταν ανάμεσα από τα διασταυρούμενα πυρά, αν έβλεπε τον κόσμο να καίγεται γύρω του.
Καθώς οι διαδηλωτές του Just Stop Oil αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης, συγκεντρώσαμε μερικά από τα πιο διάσημα έργα τέχνης που καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια πράξεων διαμαρτυρίας.
Το αντιπολεμικό έργο του Πικάσο
Η βεβήλωση ενός έργου τέχνης δεν σημαίνει απαραίτητα ότι διαφωνείτε με το αρχικό μήνυμα του καλλιτέχνη. Πάρτε παράδειγμα τον βανδαλισμό της Γκερνίκα του Πικάσο το 1974, στο τέλος του πολέμου του Βιετνάμ. Ένα από τα πιο διάσημα αντιπολεμικά έργα τέχνης στον κόσμο μουτζουρώθηκε με τις λέξεις «KILL LIES ALL» από τον έμπορο τέχνης Τόνι Σαφράζι, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απελευθέρωση του υπολοχαγού Γουίλιαμ Κέιλι, ο οποίος είχε καταδικαστεί για τη συμμετοχή του στη σφαγή στο Μι Λάι, ένα έγκλημα πολέμου που διαπράχθηκε από τον αμερικανικό στρατό το 1968.
Ο Σαφράζι παραδόθηκε και δικάστηκε, αλλά αφέθηκε ελεύθερος με αναστολή. Ο ίδιος ο πίνακας καθαριζόταν εύκολα χάρη σε ένα παχύ στρώμα βερνικιού.
Οι ακτιβιστές για την αναπηρία και η Μόνα Λίζα
Η Μόνα Λίζα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι – ή αλλιώς ο πιο διάσημος πίνακας στον κόσμο – ταξίδεψε στην Ιαπωνία για μια έκθεση το 1974, αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα. Με περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους να πηγαίνουν να δουν τον πίνακα, το Εθνικό Μουσείο του Τόκιο αρνήθηκε την είσοδο σε άτομα που χρειάζονταν βοήθεια, ισχυριζόμενο ότι ήταν απαραίτητο μέτρο για τον έλεγχο του πλήθους.
Αυτό οδήγησε σε μια εκστρατεία από ακτιβιστές για την αναπηρία, η οποία κορυφώθηκε όταν η 25χρονη Tomoko Yonezu προσπάθησε να ψεκάσει τον πίνακα με κόκκινο σπρέι την ημέρα των εγκαινίων.
Μόνο μερικές δεκάδες σταγόνες μπογιάς έφτασαν στο αριστούργημα, το οποίο επισκευάστηκε εύκολα. Η Yonezu, εντωμεταξύ, βρέθηκε αντιμέτωπη με πρόστιμο 3.000 yen, αλλά η πράξη της θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό επιτυχής όταν το μουσείο όρισε μια ημέρα αποκλειστικά για τους επισκέπτες με αναπηρία.
Ντιέγκο Βελάθκεθ
Στα τέλη του περασμένου έτους, δύο ακτιβιστές του Just Stop Oil έσπασαν το τζάμι του πίνακα «Η Αφροδίτη στον καθρέφτη της» του Ντιέγκο Βελάθκεθ στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Σχεδόν 110 χρόνια πριν από αυτό, όμως, η Καναδή σουφραζέτα Μαίρη Ρίτσαρντσον πήρε έναν μπαλτά για το κρέας και κατάφερε να κάνει πέντε χαρακιές στον καμβά. Διεξήγαγε εκστρατεία κατά της σύλληψης της Έμελιν Πάνκχερστ, λέγοντας στον Τύπο ότι στόχευε στην απεικόνιση της «πιο όμορφης γυναίκας της μυθολογικής ιστορίας» η οποία αντικατοπτρίζει τον όμορφο χαρακτήρα της Πάνκχερστ.
Ωστόσο, αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ρίτσαρντσον υπήρξε υποστηρίκτρια του πολιτικού Όσβαλντ Μόσλεϊ, ο οποίος ενοποίησε τα φασιστικά κινήματα της χώρας σε ένα νόμιμο κόμμα, την Βρετανική Ένωση Φασιστών το 1932.
*Με πληροφορίες από: Dazed
