Τα κινούμενα σχέδια, που όλοι ξέρουμε κι αγαπάμε, είναι η διαδικασία που ζωντανεύει απεικονίσεις ή άψυχα αντικείμενα μέσω κινηματογραφικών εικόνων. Οι τεχνικές animation χειρίζονται φωτογραφίες και σχέδια για να δώσουν την ψευδαίσθηση της κίνησης και να παρουσιάσουν μια αφήγηση στους θεατές μέσω της οθόνης.

Ορισμένοι θεωρούν την πρώιμη ελληνική κεραμική ως μια πρώιμη μορφή κινούμενης εικόνας, απεικονίζοντας σκηνές κίνησης και εκφράσεων κατά μήκος της επιφάνειάς της, όπως ένα κόμικ.

Τα οφθαλμικά παιχνίδια του δέκατου έβδομου αιώνα, από την άλλη, και οι εικόνες που δημιουργούνται από υπολογιστή (CGI) τον 21ο αιώνα, βοήθησε το animation να πάρει πολλές μορφές, να γίνει το εξελισσόμενο στο τεχνολογικό κατόρθωμα που βλέπουμε σήμερα.

O Δημήτρης Αρμενάκης είναι ένας ταλαντούχος, πολλά υποσχόμενος animator, σταθερός συνεργάτης του Φεστιβάλ Animasyros. Φέτος, η ταινία του «The Alligator» συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα τηλεοπτικών και κατά παραγγελία ταινιών.

Επίσης, στο πλαίσιο του κεντρικού αφιερώματος του Φεστιβάλ στην Αφρική, πραγματοποίησε ένα πολύ ενδιαφέρον εκπαιδευτικό πρόγραμμα για εφήβους, με αφορμή το project προφορικής ιστορίας μετανάστευσης της Σεμπένε Ισέτε, με τίτλο «Our stories».

Μας μίλησε για αυτό, για τις «ελευθερίες» αλλά και τους περιορισμούς του animation κατά τη διήμερη επίσκεψή μας στο νησί της Σύρου.

Η έμπνευση για το μουσικό βίντεο «The Alligator» προέρχεται από το ομώνυμο κομμάτι του αθηναϊκού σχήματος ονόματι Rita Mosss

«The Alligator»

«The Alligator»

-Ποια είναι η ιστορία του «The Alligator»; 

Η έμπνευση για το μουσικό βίντεο «The Alligator» προέρχεται από το ομώνυμο κομμάτι του αθηναϊκού σχήματος ονόματι Rita Mosss. Το κομμάτι θα περιλαμβάνεται στον δίσκο «Zoo of Radakaka», ο οποίος αναμένεται να κυκλοφορήσει από του χρόνου. Το μουσικό βίντεο του «The Alligator» θα κυκλοφορήσει μετά το πέρας του φεστιβαλικού του κύκλου.

-Γιατί επέλεξες την τέχνη του animation ως μέσο έκφρασης; 

Το animation προέκυψε μέσα από την αγάπη μου για το κινηματογράφο, καθώς υπήρχε πάντα μέσα μου η ανάγκη να αφηγηθώ ιστορίες, είτε με μορφή κόμικ ή μέσω βίντεο. Από μικρό παιδί τα σαββατοκύριακα έβλεπα ασταμάτητα κινούμενα σχέδια στη τηλεόραση ή αλλιώς «μίκι μάου» όπως τα έλεγε ο κοινωνικός περίγυρος.

Το animation είναι το τέλειο συνονθύλευμα κινούμενης εικόνας, σχεδίου, φωτογραφίας και ήχου. Ειδικά στη σημερινή εποχή, εκτός από το stop motion animation, το 2D & 3D animation δίνει τη δυνατότητα στο καλλιτέχνη να δημιουργήσει κόσμους από τον υπολογιστή του γραφείου του, ενώ παράλληλα συνεργάζεται με συναδέλφους από όλο το κόσμο, δίχως να είναι απαραίτητο να βρίσκονται στον ίδιο χώρο για να προχωρήσει μια παραγωγή.

Τρέιλερ από προηγούμενη ταινία του Δημήτρη Αρμανάκη, το «All You Can Eat» 

-Πόσο καιρό χρειάστηκες για την ολοκλήρωση του «The Alligator»;

Τρεις μήνες περίπου. Συνήθως τα prοject που αναλαμβάνω παίρνουν περισσότερο χρόνο γιατί ποτέ δε κάνω μόνο ένα, αλλά σαν freelancer τείνω να κάνω πολλά πράγματα παράλληλα, είτε είναι διαφημιστικά, είτε μουσικά βίντεο ή γραφιστικά commission.

-Είναι όντως απεριόριστες οι ελευθερίες που έχει ένα animation film για τον δημιουργό του;

Θα έλεγα πως ναι, είναι! Ίσως ένας περιορισμός θα ήταν το κάδρο της οθόνης, αλλά ακόμα κ αυτό στη σημερινή εποχή τείνει να εκλείψει με την ύπαρξη πλέον του VR κλπ.

Νομίζω πως αυτή η αίσθηση ελευθερίας ή έλλειψη περιορισμών είναι που το ξεχωρίζει στη καρδιά μου

The Alligator

-Είναι πολλοί οι περιορισμοί αντίστοιχα;

Οι περιορισμοί μπορεί να είναι γεωγραφικοί όπως στη περίπτωση του stop motion καθώς η τοποθεσία των γυρισμάτων είναι ορισμένη καθ’ όλη τη διάρκεια της παραγωγής. Πλέον με τα κατάλληλα software πιστεύω πως οι ψηφιακοί animators έχουν ελάχιστα εμπόδια στο να παράξουν ένα αξιόλογο αποτέλεσμα.

-Τι σε γοητεύει πιο πολύ στον κόσμο του animation;

Νομίζω πως αυτή η αίσθηση ελευθερίας ή έλλειψη περιορισμών είναι που το ξεχωρίζει στη καρδιά μου. Ο σκηνοθέτης μπορεί να αγγίξει πτυχές του ασυνείδητου και να τις αναδείξει με πολύ δημιουργικούς και άμεσους τρόπους, πιστεύω ότι σε συνδυασμό με τον ήχο είναι το πλέον κατάλληλο μέσο για να βυθιστούμε στα άδυτα του μυαλού ενός animator.

Όπως αναφέρει και η περιγραφή «Our Stories», το project αποτελεί μια συλλογή προφορικών ιστοριών μετανάστευσης προς την Ελλάδα τις δεκαετίες 1970-1980

«Our stories»

«Our stories»

«Our stories»

-Το κεντρικό αφιέρωμα του Animasyros φέτος ήταν η Αφρική. Μίλησέ μου για τη συμμετοχή σου στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για εφήβους, με αφορμή το project προφορικής ιστορίας μετανάστευσης της Σεμπένε Ισέτε, με τίτλο «Our stories».

Όπως αναφέρει και η περιγραφή «Our Stories», το project αποτελεί μια συλλογή προφορικών ιστοριών μετανάστευσης προς την Ελλάδα τις δεκαετίες 1970-1980. Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτές οι φωνές αξίζει να ακουστούν, και ποιος καλύτερος τρόπος από την οπτικοποίηση τους μέσω του animation; Προσωπικά αυτού του είδους documentary animation είναι ένα πεδίο με το οποίο έχω καταπιαστεί στο παρελθόν (αφήγηση συνδυασμένη με κινούμενη εικόνα), αλλά σίγουρα η οπτική των νέων πάνω στις αφηγήσεις αποτελεί για μένα μια ενδιαφέρουσα πρόκληση και πεδίο εξερεύνησης.

Έχω ξανακάνει εργαστήρια animation για παιδιά κ νέους πολλές φορές, αλλά ήμουν ιδιαίτερα ενθουσιασμένος για το εν λόγω εργαστήριο, καθώς η ιστορία της Lauretta έχει τρομερό ενδιαφέρον.

Η Λορέτα ήρθε από τη Σιέρα Λεόνε στην Ελλάδα το 1982.Έχει αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες με εργοδότες, και έψαξε γυναικείες οργανώσεις για να αντιμετωπίσει τον φόβο της να μιλήσει. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Αφρικανών Γυναικών που κατάφερε να δημιουργηθεί παρ’όλες τις αντιξοότητες, με πρώτο ζήτημα στην ατζέντα το δικαίωμα στην ελληνική υπηκοότητα για τα παιδιά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα, από μετανάστες γονείς.

Τα παιδιά ηλικίας 13 – 17 ετών, κατάφεραν μέσα σε λιγότερο από ένα 10ώρο να αποτυπώσουν ορισμένες πτυχές από την ιστορία της Λορέτα, ακολουθώντας το storyboard που είχα ετοιμάσει ως οδηγό, ακούγοντας την αφήγησή της. Είναι πραγματικά μαγικό πως η συλλογική δουλειά κατάφερε να συμπυκνώσει μια τόσο προσωπική ιστορία σε μόλις ένα λεπτό! Ελπίζω τέτοια εγχειρήματα να δουν το πράσινο φως να για να προχωρήσουν προς την οπτικοποίηση τους, διότι έχουν βαθύ κοινωνικό και εικαστικό ενδιαφέρον.