Η Ιταλίδα ηθοποιός Άννα Μανιάνι πήρε, καθόλου τυχαία, το παρατσούκλι «La Lupa» (η λύκαινα), με αναφορά στον μύθο του Ρωμύλου και του Ρώμου.
Αν και υπάρχουν τόσες πολλές ταλαντούχες ηθοποιοί και εκπληκτικές προσωπικότητες στην ιταλική κινηματογραφική βιομηχανία, δεν θα υπάρξει ποτέ άλλη σαν την Άννα Μανιάνι -πέταξε ζυμαρικά στον Ρομπέρτο Ροσελίνι, διέδωσε φήμες για τον Μπαρτ Λάνκαστερ και πρόσβαλε τον Άντονι Κουίν.
Όμως η βίαιη ιδιοσυγκρασία της την βοήθησε να γίνει θρύλος της οθόνης.
Photo: Collections – GetArchive
Kορυφαία trendsetter και ένα από τα καυτά πρόσωπα της επικαιρότητας
Η Άννα Μανιάνι, γεννημένη στη Ρώμη το 1908, ήταν μια από τις καθοριστικές προσωπικότητες της ιταλικής κινηματογραφικής βιομηχανίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας της, υποδύθηκε ένα ευρύ φάσμα αξέχαστων, ισχυρών και δυνατών γυναικών. Επίσης, κέρδισε την αναγνώριση της κριτικής και απέσπασε πολλά σημαντικά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του Όσκαρ για το ρόλο της στην ταινία «Το στιγματισμένο ρόδο», το 1955.
Επιπλέον, υπήρξε κορυφαία trendsetter και ένα από τα καυτά πρόσωπα της επικαιρότητας και του κουτσομπολιού, λόγω της ιστορίας της με τον διάσημο Ιταλό σκηνοθέτη Ρομπέρτο Ροσελίνι.
Πάνω απ’ όλα, η Άννα Μανιάνι ήταν μια μοναδική γυναίκα που κατάφερε να μαγνητίσει τους πάντες, τόσο το κοινό όσο και τους κριτικούς, χάρη στις αξεπέραστες υποκριτικές της επιδόσεις και τους «κοφτερούς» ρόλους της. Ήταν επίσης μια αντισυμβατική ομορφιά, μακριά από την τυπική και στερεότυπη εικόνα της Αμερικανίδας ηθοποιού του κινηματογράφου εκείνης της εποχής. Και αυτό ακριβώς είναι που την μετέτρεψε σε ένα παγκοσμίου φήμης είδωλο.
Άννα Μανιάνι και Ρομπέρτο Ροσελίνι
Anna «nannarella» Magnani
Η Άννα ζούσε με πάθος και το ίδιο έκανε και στα γυρίσματα. Υποδυόταν κυρίως δυνατές γυναίκες της κατώτερης τάξης με σταθερή συμπεριφορά και ηθικές αξίες. Κατά τη διάρκεια της ζωής της, συνεργάστηκε με αξιόλογες ιταλικές προσωπικότητες, όπως ο Λουκίνο Βισκόντι, ο Φεντερίκο Φελίνι και ο Πιερ Πάολο Παζολίνι. Όλες αυτές οι σπουδαίες συνεργασίες της έδωσαν την ευκαιρία να δείξει το ύψιστο υποκριτικό της ταλέντο και να δημιουργήσει μεγαλειώδη έργα.
Οι ρόλοι της έγραψαν ιστορία ίσως πιο δυνατή κι από τις ίδιες τις ταινίες. Στο «Bellissima» (1951), σε σκηνοθεσία του Βισκόντι, ενός από τους μεγαλύτερους Ιταλούς σκηνοθέτες όλων των εποχών, υποδύθηκε μια πεισματάρα μητέρα – τη Maddalena – που ήθελε να βοηθήσει την κόρη της Maria να γίνει σταρ του κινηματογράφου. Όποιος έχει δει αυτή την ταινία, δεν μπορεί να ξεχάσει την έντονη έκφραση του προσώπου της Άννας καθώς κοιτάζει εκείνους που απέρριπταν το κοριτσάκι της.
Ένα ακόμα αξιόλογο έργο είναι το «L’Amore» (1948), που σκηνοθέτησε ένα άλλο μεγάλο όνομα του ιταλικού κινηματογράφου, ο Ρομπέρτο Ροσελίνι. Σε αυτή την ταινία, η Άννα «Nannina» συμπρωταγωνιστεί με τον ίδιο τον Φεντερίκο Φελίνι παίζοντας το ρόλο μιας άστεγης. Το «L’Amore» είναι μια ταινία μεγάλης διάρκειας, χωρισμένη σε δύο μέρη, με άτυπη πλοκή, καθώς παρουσιάζει μόνο τρεις χαρακτήρες στην κανονική ροή της καθημερινότητάς τους. Η σύνδεση μεταξύ των δύο μερών γίνεται μέσω του δραματικού και έντονου ρόλου της Άννας.
Δείτε το αφιερωματικό βίντεο
Το σύμβολο του ιταλικού κινήματος του νεορεαλισμού
Μια τρίτη ταινία που πρέπει να επισημανθεί όταν μιλάμε για την Άννα Μανιάνι είναι το «Pelle di Serpente» (1960), με τον αναντικατάστατο Μάρλον Μπράντο. Εδώ, υποδύεται έναν μυστηριώδη και συναρπαστικό άνδρα που ονομάζεται Valentin Xavier. Είναι ένας περιπλανώμενος μουσικός που τον επιθυμούν δύο γυναίκες που προσπαθούν να τον αποπλανήσουν: Η μία από αυτές είναι η Λαίδη, την οποία υποδύεται η Άννα.
Τέλος, πρέπει να μιλήσουμε για το σύμβολο του ιταλικού κινήματος του νεορεαλισμού, τη «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη» (1945), πάλι του Ροσελίνι. Η ταινία είναι ένα πραγματικό κινηματογραφικό αριστούργημα, όπου η Άννα έδωσε την καλύτερη δραματική ερμηνεία ολόκληρης της καριέρας της.
Η «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη» εστίασε στη δραματική περίοδο της ιταλικής ιστορίας που αφορούσε την Αντίσταση και τη φασιστική δικτατορία. Η Άννα έπαιξε το ρόλο της Πίνα, μιας Ιταλίδας που δεν δέχτηκε να συμμορφωθεί με τους κανόνες που επέβαλε το καθεστώς. Έγινε έτσι το σύμβολο της ιταλικής αντίστασης. Ποιος θα μπορούσε να ξεχάσει τη σκηνή όπου η Πίνα τρέχει και πεθαίνει μετά από έναν πυροβολισμό καραμπίνας -κατάφερε να φανεί τόσο αληθινή και απόλυτα τραγική, τόσο πολύ που αυτή η στιγμή θα θεωρείται για πάντα το σύμβολο του ιταλικού ρεαλισμού.
Η «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη» εστίασε στη δραματική περίοδο της ιταλικής ιστορίας που αφορούσε την Αντίσταση και τη φασιστική δικτατορία
Στην ταινία «Μπελίσιμα» 1951 / Photo: Wikimedia Commons
Πέρα από τον ιταλικό κινηματογράφο
Η Άννα Μανιάνι έπαιξε το 1955 τον πρωταγωνιστικό ρόλο μαζί με τον Μπαρτ Λάνκαστερ στην κινηματογραφική μεταφορά του «The Rose Tattoo» (Στιγματισμένο Ρόδο), του Τενεσί Γουίλιαμ. Ήταν μια αμερικανική παραγωγή, αλλά ο σκηνοθέτης ήθελε τόσο πολύ την Άννα ώστε να χτίσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο γύρω της.
Χάρη σε αυτή την ερμηνεία, κέρδισε τα βραβεία Όσκαρ καλύτερης ηθοποιού και η θεϊκή Άννα αποθεώθηκε και έμεινε στην παγκόσμια, καλλιτεχνική ιστορία.
Για την ιστορία να πούμε ότι ήταν πολύ κοντά στον θεατρικό συγγραφέα, Τένεσι Ουίλιαμς, ο οποίος τη θεωρούσε την πιο αντισυμβατική γυναίκα που είχε γνωρίσει ποτέ και έγραψε γι’ αυτήν το «Στιγματισμένο Ρόδο». Φλέρταρε με τον ρόλο στη σκηνή, παρακάλεσε να μην τον πάρει λόγω των ανεπαρκών αγγλικών της και στη συνέχεια συμφώνησε για την ταινία, συμπρωταγωνιστώντας με τον Μπαρτ Λάνκαστερ. Συγκρούστηκαν σαν γκονγκ.
Ο Λάνκαστερ ισχυρίστηκε ότι η Μανιάνι τον σκηνοθετούσε, τον υποβίβαζε και τον εκφόβιζε λέγοντας ότι ξεχνάει να κάνει μπάνιο. Με τα μετανοιωμένα μάτια της να διευρύνονται, διαβεβαίωσε τον κόσμο ότι λάτρευε τον Μπαρτ. Βγήκαν ένα βράδυ και η Μανιάνι έκανε ό,τι μπορούσε να κάνει για να καθησυχάσει τον εγωισμό του. Στη συνέχεια είπε σε όποιον ήταν έτοιμος να ακούσει ότι δεν ήταν και πολύ αξιόλογος σε αυτόν τον τομέα.
Η εικόνα μιας δυνατής, ανεξάρτητης και πεισματάρας γυναίκας, με βαθιά γοητεία. Δραματική, τραγική και έντονη
Ρενάτο Ρέιτσελ, Άννα Μανιάνι και Totò / Photo: Public Domain
Άννα, η ουσία της Ρώμης και της Ιταλίας
Λόγω της ισχυρής σύνδεσής της με την ιταλική πρωτεύουσα, η Άννα πήρε το παρατσούκλι «La Lupa» (η λύκαινα), με αναφορά στον μύθο του Ρωμύλου και του Ρώμου. Σήμερα, εξακολουθεί να θεωρείται το απόλυτο σύμβολο των Ρωμαίων γυναικών και της ίδιας της Ρώμης.
Με πολλούς τρόπους, έδειξε τη βαθιά και δια βίου δέσμευσή της στην αγαπημένη της πόλη. Για το λόγο αυτό, μερικές φορές την αποκαλούν ακόμη «Mamma Roma», όπως και στη δραματική ταινία που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Πιερ Πάολο Παζολίνι το 1962, στην οποία υποδύθηκε μια πόρνη με το όνομα Roma, η οποία ήθελε να αλλάξει τη ζωή της και να επιτρέψει στο γιο του Ettore μια αξιοπρεπή ζωή.
Η ταινία φώτιζε μια προαστιακή περιοχή της Ρώμης και, γενικότερα, τις φτωχές συνθήκες του ιταλικού προλεταριάτου από τότε.
Άννα Μανιάνι και Ζαν Κοκτώ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας το 1947
Η τεράστια κληρονομιά της Άννας
Η εικόνα μιας δυνατής, ανεξάρτητης και πεισματάρας γυναίκας, με βαθιά γοητεία. Δραματική, τραγική και έντονη. Το μαγνητικό της πρόσωπο και τα βαθιά σκούρα μάτια της θα είναι πάντα εντυπωμένα στο μυαλό της μεγάλης οθόνης.
Αν και υπάρχουν τόσες πολλές ταλαντούχες ηθοποιοί και εκπληκτικές προσωπικότητες στην ιταλική κινηματογραφική βιομηχανία – η Σοφία Λόρεν, η Βίρνα Λίσι, η Μόνικα Βίτι και η Κλαούντια Καρντινάλε για να αναφέρουμε μερικές – δεν θα υπάρξει ποτέ άλλη σαν την Άννα Μανιάνι. Λίγες γυναίκες στον κινηματογράφο άγγιξαν τόσες πολλές καρδιές χάρη στις ερμηνείες τους.
Σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί πρότυπο για πολλές ηθοποιούς, συμπεριλαμβανομένης της σπουδαίας Μέριλ Στριπ, η οποία δήλωσε σε μια συνέντευξή της ότι το σημαντικότερο παράδειγμά της ήταν η Άννα Μανιάνι, τέλεια ερμηνεύτρια και διαχρονικά άπιαστη.
Η Άννα Μανιάνι πέθανε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1973, με τον Ροσελίνι πιστό επισκέπτη στο κρεβάτι της. Υπήρξαν εκρήξεις θλίψης από τον απλό κόσμο. Πάντα καταλάβαιναν το θάρρος και τον τρόμο της.
