Την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση οριστικοποιεί την πρώτη στον κόσμο νομοθεσία για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, οι εταιρείες τεχνολογίας πιέζουν για ένα χαλαρό πλαίσιο που θα τις απαλλάξει από τον κίνδυνο μαζικών αγωγών και προστίμων ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ.
Χρειάστηκαν μήνες πυρετωδών διαπραγματεύσεων πριν καταλήξει η ΕΕ τον Μάιο στον Κανονισμό για την ΑΙ (AI Act), ο οποίος χωρίζει τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης ανάλογα με το ρίσκο που τις συνοδεύει. Ο νόμος απαγορεύει κάποιες εφαρμογές υψηλού ρίσκου, όπως η βιομετρική παρακολούθηση σε δημόσιους χώρους, και θέτει κανόνες για τις υπόλοιπες.
Μέχρι όμως να οριστικοποιηθεί ο συνοδευτικός κώδικας πρακτικών, παραμένει ασαφές πόσο αυστηρά θα εφαρμόζονται οι κανόνες για τα συστήματα «γενικής χρήσης», όπως το ChatGPT της OpenAI.
Eταιρείες τεχνητής νοημοσύνης όπως η OpenAI και η Stability AI έχουν κατηγορηθεί για μαζική παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ασαφές είναι επίσης πόσο εκτεθειμένες είναι οι εταιρείες ΑΙ σε αγωγές για παραβίαση του copyright όταν σαρώνουν κείμενα και εικόνες για την εκπαίδευση των συστημάτων τους.
Και από τις παραμέτρους αυτές θα εξαρτηθούν τελικά τα πρόστιμα που ενδέχεται να πληρώσουν οι εταιρείες τεχνολογίας.
Η ΕΕ έχει προσκαλέσει εταιρείες, ερευνητές και άλλους εμπλεκομένους να βοηθήσουν στη σύνταξη του κώδικα πρακτικών, και μέχρι στιγμής έχει λάβει 1.000 αιτήσεις, έναν ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό, δήλωσε στο Reuters πηγή που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμη.
Οι κώδικες πρακτικών δεν θα είναι νομικά δεσμευτικοί όταν τεθούν σε ισχύ στα τέλη του 2025, θα προσφέρουν όμως στις εταιρείες έναν οδηγό προκειμένου να πιστοποιούν ότι συμμορφώνονται με τη νομοθεσία. Οι επιχειρήσεις που υποστηρίζουν ότι σέβονται τη νομοθεσία ενώ αγνοούν τον κώδικα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει νομικές προκλήσεις.
«Ο κώδικας πρακτικών έχει κρίσιμη σημασία. Αν γίνει σωστά θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε να καινοτομούμε» δήλωσε στο Reuters ο Μπονιφάς ντε Σαμπρί του εμπορικού συνδέσμου CCIA Europe, του οποίου τα μέλη περιλαμβάνουν τις Amazon, Google και Meta.
«Αν είναι υπερβολικά στενός ή υπερβολικά συγκεκριμένος, αυτό θα δημιουργήσει μεγάλες δυσκολίες» είπε.
Συλλογή δεδομένων
Οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης όπως η OpenAI και η Stability AI έχουν κατηγορηθεί για μαζική παραβίαση του copyright επειδή χρησιμοποιούν κείμενα, εικόνες και βίντεο για την εκπαίδευση των μοντέλων τους χωρίς να ζητούν τη συγκατάθεση των δημιουργών.
Ο Κανονισμός για την ΑΙ υποχρεώνει τις εταιρείες να προσφέρουν «λεπτομερείς περιλήψεις» των δεδομένων που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Θεωρητικά, οι δημιουργοί που ανακαλύπτουν ότι έχει γίνει χρήση των έργων τους μπορούν να αξιώνουν αποζημιώσεις, αυτό όμως θα φανεί στα δικαστήρια.
Oι εταιρείες τεχνολογίας «κάνουν ό,τι μπορούν για να αποφύγουν τη διαφάνεια».
Ορισμένες εταιρείες λένε ότι οι περιλήψεις πρέπει να περιέχουν περιορισμένες πληροφορίες ώστε να προστατεύονται τα εμπορικά μυστικά τους, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι οι δημιουργοί έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν αν έχει γίνει χρήση των έργων τους.
Η OpenAI, η οποία έχει δεχθεί επικρίσεις για την άρνησή της να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τα δεδομένα που χρησιμοποιεί στην εκπαίδευση των μοντέλων της, έχει επίσης αιτηθεί να είναι μέλος των ομάδων εργασίας, ανέφερε πηγή του Reuters.
Αίτηση έχει υποβάλει και η Google, δήλωσε εκπρόσωπός της, ενώ η Amazon δήλωσε πως ελπίζει να συνεισφέρει την εμπειρία της ώστε να διασφαλιστεί ότι «ο κώδικας πρακτικών θα πετύχει».
Ο Μαξιμίλιαν Γκαντζ, επικεφαλής πολιτικής για την ΑΙ στο Ίδρυμα Mozilla, τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που αναπτύσσει το browser Firefox, εξέφρασε την ανησυχία του ότι οι εταιρείες τεχνολογίας «κάνουν ό,τι μπορούν για να αποφύγουν τη διαφάνεια».
Προτεραιότητες
Στελέχη επιχειρήσεων έχουν κατηγορήσει την ΕΕ ότι βάζει τους κανονισμούς πάνω από την καινοτομία. Οι συντάκτες του κώδικα πρακτικών θα κληθούν να βρουν μια λεπτή ισορροπία.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης της ΕΕ Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε ότι η ΕΕ χρειάζεται μια καλύτερα συντονισμένη βιομηχανική πολιτική, ταχύτερη λήψη αποφάσεων και μεγάλες επενδύσεις για να μην μείνει πίσω σε σχέση με ΗΠΑ και Κίνα.
Ο Τιερί Μπρετόν –υποστηρικτής των αυστηρών ρυθμιστικών πλαισίων και επικριτής της επιχειρηματικής αυθαιρεσίας- παραιτήθηκε αυτή την εβδομάδα από τη θέση του ως επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, έπειτα από διαμάχη με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Από τη στιγμή που θα δημοσιευτεί ο κώδικας πρακτικών το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι εταιρείες θα έχουν περιθώριο μέχρι τον Αύγουστο πριν αρχίσει η αξιολόγηση της συμμόρφωσής τους.
