Το καλοκαιρινό απόγευμα είναι ήδη αποπνικτικό, αλλά εκείνη ανεβάζει τη θερμοκρασία στα ύψη καθώς φτάνει στον χορό του χωριού. Φοράει ένα λιτό ροζ φόρεμα που κολλάει στο σώμα της και δένει με το δέρμα της, έτσι ώστε να μοιάζει σαν να φοράει μόνο τον πολύ πυκνό ιδρώτα της, δίνοντάς της μια γλιστερή, μωρουδίστικη ή αμφίβια εμφάνιση.
Είναι ένα πολύ όμορφο πλάσμα που εκπέμπει θρασύτατη σεξουαλικότητα. Στην αρχή την κοιτάζει σαν ελάφι στα φώτα της δημοσιότητας. Όταν όμως τον πλησιάζει, της ζητάει να χορέψουν. Εκείνη ανταπαντά: «Τι θέλεις να κάνουμε, να σκαρφαλώσουμε σε ένα δέντρο;».
Σκουπίζει τα χέρια της στο ροζ φόρεμά της και χορεύουν αργά υπό τους ήχους της μουσικής. Εκείνος δεν μπορεί να πιστέψει την τύχη του- δεν ξέρει επίσης ότι εκείνη έχει αρχίσει την εκδίκησή της με αυτόν τον τρόπο.
Ένα cult διαμαντάκι
Αργότερα, θα υπάρξουν φόνοι, μυστικά, ψέματα και ένας κατήφορος στην τρέλα. Όλα αυτά συμβαίνουν στο «Ένα Θανατηφόρο Καλοκαίρι» (One deadly Summer) του Ζαν Μπέκερ, ένα γαλλικό φιλμ νουάρ που έκανε πρεμιέρα πριν από 41 χρόνια και έγινε κλασικό. Η σέξι, αποπνικτική και τραγική ατμόσφαιρά του, σε συνδυασμό με την ερμηνεία της Ιζαμπέλ Ατζανί -η οποία ήταν αποφασισμένη να μην καταταγεί σε ρόλους ρομαντικής ηρωίδας- το έχουν κάνει αγαπημένο cult.
Όλα ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ως ένα παιχνίδι μεταξύ καλών φίλων. Ο σκηνοθέτης Jean Becker και ο συγγραφέας εγκλημάτων Sébastien Japrisot αποφάσισαν να συνεργαστούν για ένα σενάριο βασισμένο στην αληθινή ιστορία εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στη βόρεια Γαλλία, αλλά το έργο δεν προχώρησε.
Ο συγγραφέας ανέλαβε την ιστορία και τη μετέτρεψε σε μυθιστόρημα με τίτλο «Ένα Θανατηφόρο Καλοκαίρι», το οποίο εκδόθηκε με μεγάλη επιτυχία στη Γαλλία το 1977. Ο Japrisot έστειλε ένα αντίτυπο στον Becker με το σημείωμα: «Έκανα τη δουλειά μου, τώρα είναι η σειρά σου». Αν και ο Becker εργάστηκε σχεδόν αμέσως, χρειάστηκαν έξι χρόνια για να δει το φως της δημοσιότητας η κινηματογραφική μεταφορά.
Δείτε μια σκηνή
Η Ατζανί αρνήθηκε τον ρόλο
Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ και ο Πατρίκ Ντεγουαίρ εξετάστηκαν για τον ρόλο του πρωταγωνιστή – τον αφελή μηχανικό και πυροσβέστη Φλοριμόντ «Πιν Πον» Μοντετσιάρι – πριν η σύζυγος του σκηνοθέτη προτείνει τον Αλέν Σουσόν, έναν επιτυχημένο τραγουδοποιό που μόλις ξεκινούσε την κινηματογραφική του καριέρα.
Χρειάστηκε περισσότερος χρόνος για να επιλεγεί ο γυναικείος πρωταγωνιστικός ρόλος, μια καθηλωτική και σαγηνευτική νεαρή γυναίκα που φτάνει σε ένα χωριό στο γαλλικό Μίντι για να ξεκαθαρίσει έναν παλιό λογαριασμό. Ο ρόλος προτάθηκε αμέσως στην Ιζαμπέλ Ατζανί, η οποία εκείνη την εποχή καβαλούσε ένα κύμα επιτυχίας: μόλις είχε πρωταγωνιστήσει στο τρομακτικό αριστούργημα του Andrzej Zulawski, το «Μια Δαιμονισμένη Γυναίκα» (1981) και είχε εντυπωσιάσει τους κριτικούς σε όλο τον κόσμο με την ηφαιστειακή ερμηνεία της.
Στην αρχή, η ηθοποιός το σκέφτηκε και στη συνέχεια αρνήθηκε τον ρόλο- δίσταζε για τις πολλές σεξουαλικές και γυμνές σκηνές του σεναρίου -στο παρελθόν είχε απορρίψει για παρόμοιους λόγους «Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου» του Λουίς Μπουνιουέλ.
Κατά κάποιον τρόπο, ο ρόλος ήταν μια συλλογή από κλισέ για τις γυναίκες: η σεξουαλική βόμβα που μοιάζει με τη Μέριλιν Μονρόε, η Λολίτα, η μοιραία γυναίκα, η ταραχοποιός, η ανισόρροπη
Photo: YouTube
Ακραίος καύσωνας
Η τραγουδίστρια της ποπ, Lio αρνήθηκε επίσης την ευκαιρία, και στη συνέχεια εμφανίστηκε η Βαλερί Καπρισκί, μια εικοσάχρονη ηθοποιός, για την οποία είχαν προηγηθεί φήμες ότι ήταν το επόμενο μεγάλο αστέρι του γαλλικού κινηματογράφου.
Στο άκουσμα της είδησης, η Ατζανί άλλαξε γνώμη και δέχτηκε τον ρόλο, παρόλο που εκείνη την εποχή γύριζε την ταινία Antonieta του Carlos Saura στο Μεξικό και είχε ήδη δεσμευτεί για την ταινία Deadly Circuit του Claude Miller, οι ημερομηνίες της οποίας στη συνέχεια έπρεπε να αναβληθούν. Στο μεσοδιάστημα μεταξύ των δύο ταινιών, το καλοκαίρι του 1982, η ταινία «Ένα θανατηφόρο καλοκαίρι» γυριζόταν σε διάφορα χωριά της Προβηγκίας, μια περιοχή που εκείνη την εποχή βίωνε ακραίο καύσωνα.
Δεν τους έλεγε ούτε καλημέρα
«Ήταν σαν φούρνος εκεί», θυμήθηκε ο Μισέλ Γκαλαμπρί, ένας άλλος ηθοποιός της ταινίας, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Le Nouvel Observateur. Στα γυρίσματα, ο ήλιος χτυπούσε δυνατά, απειλώντας να τους κάνει όλους να λιποθυμήσουν.
Ήταν ακόμη χειρότερα τα γυρίσματα των εσωτερικών σκηνών, όπου οι προβολείς ανέβαζαν τα θερμόμετρα στους 50 βαθμούς Κλεσίου. Η ομάδα μακιγιάζ πάλευε να σκουπίσει τον ιδρώτα από τα πρόσωπα των ηθοποιών. Η Ατζανί ήταν η μόνη που δεν ίδρωσε- αργότερα ανακάλυψαν ότι κράτησε το δέρμα της στεγνό παίρνοντας χάπια αλατιού και μη πίνοντας νερό.
Σύμφωνα με τον Γκαλαμπρί, η Ατζανί παρέμεινε απομονωμένη από το υπόλοιπο συνεργείο και δεν ανταποκρινόταν καν όταν κάποιος της έλεγε καλημέρα, γεγονός που δεν δημιουργούσε εγκάρδια ατμόσφαιρα. «Η παρέα της ήταν καταπιεστική», δήλωσε ο Γκαλαμπρί. «Αλλά όταν ακουγόταν το χτύπημα του χειροκροτητή, ήταν τρομερή. Αν έπρεπε να κλάψει, της έλεγαν «τροχαίο» και εκείνη ξεσπούσε σε κλάματα. Αυτό το κορίτσι ήταν ιδιοφυία. Όλοι τρελαθήκαμε γι’ αυτήν».
Ο (πραγματικός) ιδρώτας των χαρακτήρων, το τραγούδι των τζιτζικιών που μπολιάζεται στο soundtrack, τα κορεσμένα χρώματα
Photo: YouTube
Ένας ρόλος-κλισέ που ανατράπηκε
Πράγματι, η Ατζανί και ο καύσωνας ήταν τα κύρια πλεονεκτήματα της ταινίας. Η ηθοποιός κέρδισε το δεύτερο βραβείο Σεζάρ Α’ Γυναικείου Ρόλου και γνώρισε τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία της στη Γαλλία για τον ρόλο της Éliane, με το παρατσούκλι Elle («αυτή»), μιας νεαρής γυναίκας με εκρηκτική σωματική διάπλαση που έκρυβε ένα τρομερό οικογενειακό μυστικό, ένα υπολογιστικό μυαλό και μια εύθραυστη ψυχική υγεία.
Για να μετατρέψουν την Ατζανί -που είχε ειδικευτεί σε χλωμούς, τραγικούς ρόλους ηρωίδας- σε μια γυναίκα που παίζει το ρόλο μιας σεξουαλικής βόμβας για να πραγματοποιήσει τα σχέδιά της, όχι μόνο της έδωσαν μια εμβληματική γκαρνταρόμπα από μικροσκοπικά στράπλες φορέματα, στενά μπλουζάκια, ψηλοτάκουνα και μίνι σορτς, αλλά έβαψαν και ολόκληρο το σώμα της ώστε να φαίνεται μαυρισμένο όταν εκτίθετο απλόχερα στην κάμερα.
Κατά κάποιον τρόπο, ο ρόλος ήταν μια συλλογή από κλισέ για τις γυναίκες: η σεξουαλική βόμβα που μοιάζει με τη Μέριλιν Μονρόε, η Λολίτα, η μοιραία γυναίκα, η ταραχοποιός, η ανισόρροπη. Αλλά χάρη στην ερμηνεία της Ατζανί, που δούλευε ενάντια στον τύπο, ο χαρακτήρας ξεπέρασε τον εαυτό του και έγινε κάτι πολύ πιο σύνθετο και ελκυστικό.
«Είναι το εσώρουχό μου»
Σε μια από τις κορυφαίες σκηνές της ταινίας, όταν η Elle εισβάλλει στο πρωινό της οικογένειας Montecciari αφού έχει κοιμηθεί με τον Pin Pon και η μητέρα του της ζητά να δείξει κάτι άσπρο που προεξείχε από το χέρι της, μήπως και είναι κομμάτι της οικογενειακής προίκας που σκόπευε να τους κλέψει, εκείνη απαντά προκλητικά: «Είναι το εσώρουχό μου! Δεν μου αρέσει να φοράω τα ίδια ρούχα που φορούσα την προηγούμενη μέρα».
Από την άλλη πλευρά, ο κινηματογράφος σπάνια έχει καταφέρει να μεταφέρει τόσο πιστά το αίσθημα της αμηχανίας. Ο (πραγματικός) ιδρώτας των χαρακτήρων, το τραγούδι των τζιτζικιών που μπολιάζεται στο soundtrack, τα κορεσμένα χρώματα, η υπερέκθεση και μια εικόνα που μοιάζει ελαφρώς θολωμένη από τον ατμό που αποπνέουν τα σώματα στην οθόνη, όλα συνέβαλαν στη δημιουργία της καυτής ατμόσφαιρας.
Το One Deadly Summer ακολούθησε τα χνάρια της «Έξαψης» του Lawrence Kasdan – μιας άλλης ερωτικο-εγκληματικής ίντριγκας από μερικά χρόνια πριν, που ήταν επίσης καλά ενυδατωμένη με ιδρώτα.
Δείτε μια σκηνή
Κακότροπη ντίβα
Όταν η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Καννών, η Ατζανί προκάλεσε κάποιο σκάνδαλο επειδή ήταν δυσαρεστημένη με τον τρόπο που την κυνηγούσαν οι παπαράτσι- αρνήθηκε να κάνει γενική φωτογράφιση και, αντίθετα, παραχώρησε αποκλειστικότητα στους λίγους δημοσιογράφους που εμπιστευόταν.
Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, όταν ήρθε η ώρα για το montée des marches – την ανάβαση στα σκαλιά του παλατιού του φεστιβάλ για την προβολή – οι επαγγελματίες αρνήθηκαν να τραβήξουν φωτογραφίες και άφησαν τις κάμερές τους στο έδαφος καθώς η ντίβα περνούσε από δίπλα τους.
Η Ατζανί, το φαβορί για το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας, έφυγε από τις Κάννες με άδεια χέρια. Το βραβείο πήγε στη Γερμανίδα Χάνα Σιγκούλα – συμπρωταγωνίστριά της στην ταινία Antonieta – για έναν σχετικά ασήμαντο ρόλο στην ταινία The Story of Piera του Marco Ferreri.
Ποτέ ξανά
Μήνες αργότερα, η Ατζανί θα κέρδιζε ένα βραβείο Σεζάρ, ένα από τα τέσσερα που κέρδισε το One Deadly Summer.
Στη συνέχεια έκανε ένα από τα συνηθισμένα επαγγελματικά της διαλείμματα και έμεινε μακριά από την κάμερα για δύο χρόνια, προτού επιστρέψει με στυλ με το «Μια Νύχτα στον Υπόγειο» του Luc Besson, άλλη μια από τις επιτυχίες της.
Αλλά δεν ήταν τόσο μαγνητική σε εκείνη την ταινία ούτε ποτέ ξανά. Το «Ένα Θανατηφόρο Καλοκαίρι» ήταν το καλύτερο καλοκαίρι της ζωής της.
*Με στοιχεία από elpais.com
