Στις 28 Δεκεμβρίου 2022 η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε προσωρινή μείωση του συντελεστή Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) για επιλεγμένα προϊόντα. Την 1η Ιανουαρίου 2023 οι συντελεστές πράγματι μειώθηκαν από το 4% στο 0% σε σε τρόφιμα πρώτης ανάγκης, όπως το ψωμί, το γάλα, το τυρί, τα αυγά, τα φρούτα και λαχανικά, όσπρια και δημητριακά και από το 10% στο 5% σε άλλες ομάδες, όπως το ελαιόλαδο και τα ζυμαρικά.
Το μέτρο είχε αποφασιστεί αρχικά να λήξει μετά από έξι μήνες, στις 30 Ιουνίου του 2023, ωστόσο διατηρήθηκε αφού ο πληθωρισμός αποδείχθηκε επίμονος.
Τώρα, η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι θα μηδενίσει τον ΦΠΑ και στο ελαιόλαδο, ένα βασικό προϊόν της ισπανικής κουζίνας, του οποίου η τιμή έχει εκτοξευθεί λόγω της σοβαρής ξηρασίας που έχει μειώσει σημαντικά τη συγκομιδή ελιών στη χώρα.
Δραστικά μέτρα από το υπουργείο Οικονομικών της Ισπανίας
Όπως ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών στο AFP το μέτρο αναμένεται να εγκριθεί στο επόμενο υπουργικό συμβούλιο στις 25 Ιουνίου με βασικό στόχο να πέσουν οι τιμές.
«Είναι ένα εξαιρετικό νέο για όλους τους Ισπανούς», σχολίασε η εκπρόσωπος της κυβέρνησης Πιλάρ Αλεγρία, σε συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο «Antena 3».
Εκτός από το να «ανακουφίσει το πορτοφόλι των Ισπανών», συνέχισε, ο μηδενισμός του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο θα επιτρέψει να «υποστηρίξουμε τον κλάδο της ελαιοπαραγωγής και να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε την κατανάλωση ενός προϊόντος τόσο σημαντικού για τη χώρα μας».
Η εκτίναξη των τιμών οδήγησε σε έξαρση των κλοπών φιαλών ελαιολάδου από τα σούπερ μάρκετ, γεγονός που ώθησε τους λιανοπωλητές να χρησιμοποιήσουν ετικέτες ασφαλείας που συνήθως προορίζονται για αντικείμενα υψηλής αξίας, όπως το αλκοόλ. Οι πωλήσεις φθηνότερων εναλλακτικών προϊόντων, όπως το ηλιέλαιο, έχουν επίσης αυξηθεί.
Κόντρα στα όσα έλεγε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Το ισπανικό «πείραμα» που τώρα επεκτείνεται και στο ελαιόλαδο κρίθηκε επιτυχημένο με έρευνα της ισπανικής κεντρικής τράπεζας να το πιστοποιεί κόντρα σε όσα έλεγε Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις προεκλογικές του συνεντεύξεις που επέμενε να αναφέρει ως αρνητικό παράδειγμα την Ισπανία, υποστηρίζοντας ότι παρά τη μείωση του ΦΠΑ ο πληθωρισμός στα τρόφιμα παραμένει υψηλός.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Ισπανικής Κεντρικής Τράπεζας, ο πληθωρισμός για τα νοικοκυριά που ανήκουν στο φτωχότερο 20% του πληθυσμού, είναι κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος από ό,τι ο γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή. Στην Ελλάδα, όπως απέδειξε πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Netrino, ο «τιμάριθμος των φτωχών», με αλλα λόγια οι επιπτώσεις ων ανατιμήσεων για τα χαμηλότερα εισοδήματα ως 750 ευρώ, είναι 4 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος από το γενικό πληθωρισμό.
Σε μειώσεις ως και μηδενισμό ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα προχώρησαν μετά την Ισπανία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Πολωνία.
